Hướng dẫn chia địa chỉ mạng con theo phương pháp tối ưu VLSM

Qua quá trình giảng dạy các sinh viên, được biết một số bạn vẫn còn bỡ ngỡ với cách
chia địa chỉ mạng con theo VLSM, phương pháp này sẽ giúp chúng ta kiểm soát được số mạng mới sinh ra, số mạng đã dùng, số mạng dư thừa còn lại, sau đây tôi sẽ hướng dẫn các bạn thực hiện việc này một cách dễ dàng bằng ví dụ minh họa. Trước hết, chúng ta phải hiểu rõ cấu trúc của địa chỉ IP v4 và ý nghĩa của một số khái niệm: ví dụ các lớp địa chỉ IP v4, Net_id, host_id, Subnet Mask, giải địa chỉ khả dụng, địa chỉ mạng, …

Để chia thành thạo, chúng ta cần nắm rõ một số khái niệm và công thức sau đây: 
- Bit, byte. 
- Khái niệm về số nhị phân, thập phân. 
- Phép toán AND 
- Các biến đổi từ nhị phân sang thập phân, từ thập phân sang nhị phân. 
- Cấu trúc địa chỉ IP, giới hạn của các lớp IP 
- Khái niệm về default mask, mask, subnet, subneting ....! 
- Các địa chỉ riêng 
Lưu ý: 
- Địa chỉ mạng (subnet) : tất cả các bit dành cho phần host bằng 0 
- Địa chỉ broadcast: tất cả các bit dành cho phần host bằng 1. 
- Địa chỉ đầu tiên hợp lệ: là địa chỉ liền sau địa chỉ mạng (subnet) 
- Địa chỉ cuối cùng hợp lệ: là địa chỉ liền trước địa chỉ broadcast 
=> phải hiểu rõ và phân biệt khái niệm n và m là gì để áp dụng công thức cho đúng 

- Công thức: 
+ Số subnet được tạo ra: 2m (m: số bit mượn của phần Host ID) (Chú ý: đáng lẽ 
công thức này phải là 2m – 2 vì phải loại trừ đi 2 mạng đầu tiên – subnet zero và 
mạng cuối cùng – subnet broadcast, nhưng với các dòng Router hiện nay của Cisco 
đã hỗ trợ lệnh Router(config)# ip subnet-zero do đó ta vẫn có thể sử dụng 2 mạng 
đó mà không phải loại trừ bỏ đi) 
+ Số host / subnet: 2n
– 2 (n: số bit còn lại của phần Host ID sau khi bị mượn m bit) 
+ Subnet Mask mới = Subnet Mask cũ + m (là số bit vừa bị mượn) 
+ Địa chỉ khả dụng là các địa chỉ IP có thể gán cho mỗi host, thiết bị 

(Lưu ý: có nhiều cách hoặc thủ thuật để tính địa chỉ mạng con, nhưng cách nào cũng phải dựa vào nền tảng gốc đó là sự thay đổi các bit mượn để sinh ra mạng con mới, do đó tốt nhất chúng ta nên tham khảo theo phương pháp VLSM) 

VÍ DỤ MẪU 1: 

Cho giải địa chỉ 172.35.0.0/16 , hãy Subnet để cấp cho các mạng con: 
A: 320 host 
B: 115 host 
C: 80 host 
D: 30 host 
E: 2 host 
F: 2 host 
G: 2 host 
theo phương pháp VLSM? 



Hướng dẫn giải mẫu: 
- Theo đầu bài cho địa chỉ ban đầu là X: 172.35.0.0/16 
=> đổi ra hệ nhị phân ta được: 
10101100.00100011.00000000.00000000 
11111111.11111111.00000000.00000000 

(Phần gạch chân chính là phần bit host, việc chia từ địa chỉ trên thành nhiều Subnet chính là việc biến đổi – hay gọi là mượn các bit phần host_id chuyển thành các bit Net_id; Nhìn vào số bit 1 của địa chỉ Subnet Mask ta sẽ phân biệt được danh giới: các bit bên trên bit 1 chính là Net_id, các bit bên trên bit 0 là host_id) 
- B1: Theo VLSM thì ta sẽ phải chia X cho các mạng theo chiều giảm dần, tức là chia cho mạng có số host cao nhất rồi thấp nhất cuối cùng-> sắp xếp lại ta có: 
+A: 320 
+B:115 
+C:80 
+D:30 
+E:2 
+F:2 
+G:2 
- B2: +Thực hiện chia X cho mạng A đầu tiên, áp dụng công thức: 2n 
- 2 ≥ 320 => n=9 (chính là số bit còn lại chưa bị mượn) => số bit đã mượn là m= 32 (là tổng số bit của 1 địa chỉ IP v4) – 16 (số bit thuộc phần Net_id của địa chỉ đã cho) – 9 ( số bit còn lại) = 7 => SM’ (Subnet Mask mới) = SM (Subnet Mask cũ) + m = 16 + 7 = 23 ( viết tắt là /23) & số Subnet (mạng con) được tạo ra là: 2m = 27 = 128 với SM’ thay đổi từ /16 thành /23 (các bit trong khoảng này của X đã chuyển sang Octet 
thứ 3) nên ta có